Gdańsk

 

Ciekawostki o mieście Gdańsk 

Gdańsk jest stolicą województwa pomorskiego. Miasto to z 471 525 mieszkańcami zajmuje szóste miejsce w Polsce pod względem liczby ludności, a siódme miejsce pod względem powierzchni – 263,44 km² 

• Gdańsk po kaszubsku to Gduńsk
• Gdańsk po niemiecku Danzig 
• Gdańsk po łacinie Gedanum, Dantiscum 
• Gdańsk po niderlandzku Danswijk

Jest to miasto o ponadtysiącletniej historii, którego tożsamość na przestrzeni wieków kształtowała się pod wpływem różnych kultur. Gdańsk był również największym miastem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, miastem królewskim i hanzeatyckim, posiadał prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla, w XVI w. był najbogatszym w Rzeczypospolitej. Gdańsk uznawany jest za symboliczne miejsce wybuchu II wojny światowej oraz początku upadku komunizmu w Europie Środkowej.

Do znanych gdańszczan należą między innymi:

1) Gabriel Fahrenheit (ur. 24 maja 1686 w Gdańsku, zm. 16 września 1736 w Hadze) fizyk i inżynier pochodzenia niemieckiego. Większość okresu naukowego spędził w Niderlandach. Wynalazca termometru rtęciowego, twórca skali temperatur używanej w niektórych krajach anglosaskich. 

W 1724 r. został członkiem Towarzystwa Królewskiego w Londynie. Zarobkowo zajmował się wyrabianiem termometrów, barometrów oraz wysokościomierzy. Jako pierwszy zastosował w termometrach rtęć. W 1725 opracował termometryczną skalę Fahrenheita. W 1721 opisał zjawisko przechłodzenia wody. Stwierdził także zależność temperatury wrzenia wody od ciśnienia.

2) Jan Heweliusz (ur. 28 stycznia 1611 w Gdańsku, zm. 28 stycznia 1687 w Gdańsku) – gdański astronom, matematyk i konstruktor instrumentów naukowych. Heweliusz prowadził systematyczne teleskopowe obserwacje Księżyca. Ich efektem była wydana w 1647 Selenografia, czyli opisanie Księżyca.... W początkowych rozdziałach astronom opisał budowę swych lunet, następnie przedstawił wyniki obserwacji planet, księżyców Jowisza oraz plam słonecznych. Najważniejszą część dzieła stanowiły obserwacje i dokładne mapy Księżyca. Ostatnie rozdziały Selenografii opisują obserwacje zaćmień i zakryć ciał niebieskich przez Księżyc. Selenografia zdobyła duże uznanie w Europie, a Heweliusz rozsyłał do znajomych i ważnych postaci ręcznie kolorowane egzemplarze. Niektóre ryciny wyszły także jako druki ulotne. 22 listopada 1644 zaobserwował fazy Merkurego.

Heweliusz był najbardziej znanym gdańskim browarnikiem. Wywodził się z rodziny o typowo piwowarskich tradycjach. Został doceniony przez Jana III Sobieskiego. Jako gdański browarnik Heweliusz warzył m.in.słynny gdański specjał, czyli piwo jopejskie. Był to rodzaj gęstego, pożywnego syropu piwnego, który ceniony był za swoje właściwości zdrowotne. Często jednak dla większego zysku był rozcieńczany wodą, co powodowało również utratę pierwotnych właściwości. Piwo jopejskie z browaru Heweliusza słynęło z najwyższej jakości. Heweliusz leżakował je w piwnicy ratuszowej, a klucze do niej były pod jego osobistą pieczą. Hołd działalności browarniczej Heweliusza oddaje piwo Hevelius, które po raz pierwszy uwarzone zostało w 1985. W 2011 roku, który był ogłoszony rokiem Heweliusza browar Amber wprowadził na rynek piwo Johannes, ku pamięci wielkiego piwowara. Piwo to powstało we współpracy z Muzeum Historycznym Miasta Gdańska, które także dostaje część zysków z jego sprzedaży.

3) Lech Wałęsa (ur. 29 września 1943 w Popowie) – polski polityk i działacz związkowy, dysydent, z zawodu elektryk. Przywódca i bohater opozycji demokratycznej w okresie PRL, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność”, w 1983 laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990–1995. 

Podjąwszy w 1967 pracę jako elektryk w Stoczni Gdańskiej, Lech Wałęsa został działaczem związkowym. W czasie wydarzeń grudnia 1970 wchodził w skład komitetu strajkowego stoczni. W sierpniu 1980 odegrał kluczową rolę w negocjacjach, które doprowadziły do zawarcia porozumień sierpniowych – przełomowej ugody między strajkującymi robotnikami i rządem. Był współzałożycielem ruchu związkowego „Solidarność”. 17 września 1980 został wybrany na jego przewodniczącego.

Z ciekawostek o mieście Gdańsku warto wymienić:

• W Gdańsku odbywają się największe na świecie międzynarodowe targi bursztynu i wyrobów bursztynowych Amberif

• Kościół Mariacki w Gdańsku to największy ceglany kościół na świecie.

*Źródło Wikipedia